Nu D66 heeft aangekondigd tegen het Belastingplan te stemmen, zakt bij staatssecretaris Eric Wiebes (VVD, Financiën) de moed in de schoenen. Hij is somber over de toekomst van zijn plan. ‘Het lijkt onmogelijk om meerderheden te vinden die zich van tevoren aftekenen’, zei Wiebes dinsdag. ‘Ik hoef maar één vin te verroeren om iemand tegemoet te komen en dan verlies ik iemand anders.’ Het kabinet zoekt nog 17 zetels om het plan half december door de Eerste Kamer te loodsen. Zonder de steun van D66 gaat dat sowieso niet lukken.
D66-leider Alexander Pechtold noemt het Belastingplan intussen ‘een schot hagel’. Hij liet vanochtend in het AD weten dat zijn partij tegen dit plan stemt. Hij ‘bedankt voor de rol van hulp-Sinterklaas’.
Wanneer de democraten in de Tweede Kamer inderdaad tegen stemmen – dat moet je bij D66 altijd eerst afwachten -, stemmen de partijgenoten in de Eerste Kamer straks ook tegen. Het plan heeft dan weliswaar een meerderheid in de Tweede Kamer, maar niet in de Eerste. En in dat geval is het exit Belastingplan, en gaat de lastenverlichting van vijf miljard voorlopig niet door.
Pechtold wil de 5 miljard lastenverlichting combineren met een belastinghervorming. Eentje die vergroent en banen schept. Het huidige voorstel van het kabinet is een beetje van alles wat. Lagere belastingen voor ouderen, hogere kinderbijslag en extra ondersteuning voor ouders van gehandicapte kinderen om het CDA te paaien. Een verschuiving van energiebelasting van gas naar electriciteit, een beetje vergroening en een hogere toeslag voor kinderopvang voor D66. Maar Pechtold hapt niet. Hij vindt het een ‘fantasieloos, krampachtig pakket’.
Pechtold: ‘Wij hebben de afgelopen drie jaar ieder miljoen op de rijksbegroting tegen het licht gehouden. We hebben mede steun verleend aan 50 miljard bezuinigingen. Kunt u nagaan hoe serieus wij onze steun steeds hebben gewikt en gewogen. En nu zouden we opeens vijf miljard euro die er niet is, uitdelen met een schot hagel naar de samenleving?’ De D66-leider wijst erop dat het geld niet over is, ‘het wordt geléénd’. Het is als lenen voor een vakantie in plaats van een studie, ‘stop het geld dan maar in de staatsschuld’, aldus Pechtold.
Uiteindelijk bepaalt de senaatsfractie van D66 in december of het voor of tegen het Belastingplan stemt. Het komt echter nauwelijks voor dat een kabinetsvoorstel door de Tweede Kamerfractie wordt weggestemd, en door de Eerste Kamerfractie alsnog wordt gesteund. Voormalig PvdA-senator Han Noten zei ooit: ‘Een fractie in de Eerste Kamer zal een regering nooit aan een meerderheid helpen, als partijgenoten in de Tweede Kamer tegen het wetsvoorstel hebben gestemd’.
Wiebes kan het dus wel schudden, áls D66 tenminste standhoudt. De onderhandelingen lopen feitelijk nog. Alles ligt dus nog open. Wiebes sombert te vroeg.