‘We zitten nu verdorie al acht, negen maanden te kletsen op weet ik hoeveel Europese toppen over de hotspots (de opvangkampen aan de buitengrenzen, red.) en een betere bewaking van de buitengrenzen. En het gebeurt niet!’, aldus een gefrustreerde premier Mark Rutte tijdens een gesprek met journalisten over het naderende Nederlandse EU-voorzitterschap. Rutte wil ‘problemen oplossen, knopen eruit trekken, tempo maken’. Geen ‘geleuter’. Het voorzitterschap krijgt kennelijk een machosausje.
In de Volkskrant, 26 november.
Van 1 januari tot 1 juli 2016 is Nederland voorzitter van de EU. Niet dat het veel voorstelt, Europa telt namelijk nog drie voorzitters: Commissievoorzitter Juncker, Raad van Europa-voorzitter Tusk en parlementsvoorzitter Schulz. Bovendien, wie weet welk lidstaatje nu voorzitter is (Luxemburg)? Een klein voordeeltje van het voorzitterschap? De extra persmomentjes waarop de premier zich in Nederland als Europees leider kan profileren.
Dat Rutte ineens stevige taal uitslaat, wijst erop dat zijn teksten alleen voor binnenlands gebruik zijn bedoeld. Voor de kiezers thuis. De rest van Europa haalt de schouders op. Ineens wil de Nederlandse premier dichte buitengrenzen. ‘We hebben op dit moment een volstrekt poreuze grens tussen Turkije en Griekenland: ik wil dat dat ding dichtgaat! Het maakt me niet uit hoe, als het maar gebeurt. Want nu wandelt iedereen gewoon hier naar binnen.’ Moppert hier de minister-president of de VVD’er Rutte?
Dat Nederland onder internationaal spannende omstandigheden de voorzittershamer opneemt, is evident. Terreurdreiging, de oorlog in Syrië en de vluchtelingencrisis zullen het voorzitterschap domineren. Maar de premier wil zich ook hard maken voor meer welvaart door de interne markt verder te verbeteren.
Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders ontvangt 5 en 6 februari zijn Europese collega’s voor een ministerraad. (Foto: Flickr, Richard Koek)
Stellig laat ’s lands eerste politicus ook weten géén campagne te gaan voeren rondom het referendum op 6 april over het associatieverdrag met Oekraïne. Hij wil ‘desgevraagd best uitleggen’ waarom de overeenkomst een goede zaak is, maar Rutte vertikt het te gaan folderen op terrassen, ‘daar bereik je niets mee’.
Het roulerende voorzitterschap is natuurlijk ook gewoon een corveedienst. Vooral als grotere lidstaten een acuut probleem hebben, moet Nederland het komende half jaar klaarstaan. Zo ‘verzocht’ Frankrijk na de aanslagen in Parijs van huidige voorzitter Luxemburg op stel en sprong een extra vergadering van ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie te organiseren. Luxemburg moest direct aan de bak.
Eind januari is er in elk geval de eerste ministerraad, die van Binnenlandse Zaken en Justitie. Een week daarna organiseert minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders een bijeenkomst voor zijn Europese collega’s. In april komen de ministers van Economische Zaken en Financiën bij elkaar.
Benieuwd hoe lang Rutte stoer blijft doen.
(Bronnen: de Volkskrant, Elsevier)