Vandaag en morgen debatteert de Tweede Kamer over de begroting van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het departement van VVD-minister Ard van der Steur verkeert in grote problemen met een Nationale Politie die vastloopt, protesterende rechters, een continu blunderend Openbaar Ministerie en een Haags ambtenarenkorps waar hoognodig de bezem door moet. En dan moet de geplaagde liberaal ook nog een miljard bezuinigen. Inmiddels staat het ministerie onder curatele.
De VVD’ers Ard van der Steur en Klaas Dijkhoff namen afgelopen voorjaar het lastige ministerie van Veiligheid en Justitie over van de brokkenpiloten Ivo Opstelten en Fred Teeven. (Foto: rijksoverheid.nl)
Van de begroting voor 2016 maakt de oppositie gehakt. Het CDA heeft ‘grote zorgen’, de SP noemt het ‘een gatenkaas’. D66-leider Pechtold wijst op de vernederende gang van VVD-minister Van der Steur naar het ministerie van Financiën. Veiligheid en Justitie is namelijk onder curatele van de minister van Financiën, de PvdA’er Dijsselbloem gesteld.
Minister Van der Steur is niet te benijden, maar hij krijgt er van het kabinet in elk geval structureel 250 miljoen euro bij, plus eenmalig 60 miljoen voor de onverwacht grote toestroom van vluchtelingen. Dat is echter niet meer dan een pleister op de wond, want de minister zal uiteindelijk een miljard moeten bezuinigen. In 2017 is het budget geslonken van 12,4 naar 11,4 miljard euro. Hoe de liberaal dat doet, is nog steeds een raadsel.
Veel bezuinigingsvoorstellen blijken namelijk niet te werken, of ze werken averechts. Een aantal kwam -gelukkig- nooit door het parlement. Voorstellen als de hogere griffierechten (burgers zouden meer betalen voor een gang naar de rechter), het meebetalen van gevangenen aan hun detentie en een sterke korting op de rechtsbijstand haalden het niet door te grote bedenkingen van de Eerste Kamer.
Intussen lopen de Nationale Politie en andere opsporingsinstanties als een hijgend, kreupel paard achter de internationale misdaad aan. Cybercrime en internationale financiële misdrijven hebben nog te vaak vrij spel. Net als terrorisme wordt georganiseerde misdaad sneller, internationaler en digitaler. Van der Steur zal zwaar moeten investeren in kennis en middelen, niet bezuinigen.
In De Telegraaf, 25 november.
Door de vele blunders van de laatste jaren is ook duidelijk geworden dat bezuinigingen op het Openbaar Ministerie (OM) waarschijnlijk niet zo handig zijn. Volgens een door het ministerie ingehuurd onderzoeksbureau is de voorgenomen korting van 100 miljoen op het OM ‘onmogelijk’ te halen binnen de gestelde tijd. Een zeldzaam helder advies. Het OM staat zwaar onder druk, ook door de haperende Nationale Politie. Zo is de kwaliteit van de processen verbaal afkomstig van de politie, zó slecht dat het OM veel werk van de politie moet overdoen, aldus het bureau De Galan in september.
Bewindslieden en sommige topambtenaren krasten inmiddels al op. Andere ambtenaren, zoals OM-baas Herman Bolhaar, zijn nog in functie maar verkeren in de gevarenzone. Een andere topambtenaar, Dick Schoof, de nationaal coördinator terrorismebestrijding zou weer wel safe zijn. Hij kan het namelijk goed vinden met de premier, zo meldde De Telegraaf. VVD-minister Ivo Opstelten werd afgelopen voorjaar voortijdig met pensioen gestuurd en staatssecretaris Fred Teeven verdween naar de achterste bankjes van de Tweede Kamer.
Met de bedankte topambtenaren hoef je overigens geen medelijden te hebben. Ze worden namelijk nooit ontslagen. Zo wordt Pieter Cloo, de weggestuurde secretaris-generaal van Veiligheid en Justitie, gewoon doorbetaald door de Algemene Bestuursdienst, een poule met topambtenaren die zo elders een baan toegewezen krijgen. Het is bij de Bestuursdienst alleen niet bekend of Cloo ook daadwerkelijk al ergens aan het werk is.
(Bronnen: De Telegraaf, NRC handelsblad)